Lịch sử rượu vang Úc
Với giới rượu vang, các quốc gia như Australia, New Zealand, Nam Phi và các quốc gia hác không có truyền thống rượu vang lâu đời cũng được xem là thuộc Tân Thế giới. Ngành sản xuất rượu vang bắt đầu tại tỉnh Cape thuộc miền nam Châu Phi vào thập niên 1680. First Fleet của Australia (1788) đã mang những nhánh nho từ Nam Phi đến Australia, mặc dù diện tích trồng ban đầu không thành công và những vườn nho đầu tiên được thành lập vào đầu thế kỷ 19. Một cố gắng làm rượu vang từ những cây nho đầu tiên thất bại, nhưng với sự kiên trì, người định cư khác quản lý trồng thành công cây nho để làm rượu vang, và làm rượu vang Úc đã có sẵn để bán trong nước của những năm 1820. Năm 1822 Gregory Blaxland trở thành người đầu tiên xuất khẩu rượu vang Úc, và là nhà sản xuất rượu đầu tiên để giành chiến thắng một giải thưởng ở nước ngoài. Vào năm 1830, những vườn nho đã được thành lập tại Thung lũng Hunter. Năm 1833 James Busby trở về từ Pháp và Tây Ban Nha với một chọn lựa hệ trọng các giống nho bao gồm nho Pháp cổ điển và một lựa chọn tốt của nho để sản xuất rượu vang cường hóa. Vang từ Adelaide Hills đã được gửi đến Nữ hoàng Victoria vào năm 1844, nhưng không có bằng chứng rằng Nữ Hoàng đã đặt mua. Việc sản xuất và chất lượng của rượu vang Úc đã được cải thiện rất nhiều bởi sự xuất hiện của cư dân tự do từ các bộ phận khác nhau của Châu Âu, người sử dụng các kỹ năng và kiến thức của mình để thiết lập một số vùng rượu vang hàng đầu của Úc. Ví dụ, những người dân từ nước Phổ giữa thập niên 1850 thiết lập Barossa Valley của Nam Úc là một khu vực sản xuất rượu vang.
Những người làm vang đầu tiên ở Úc phải đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là do môi trường không quen thuộc Australia. Tuy nhiên cuối cùng họ đã đạt được thành công đáng kể. “Tại triển lãm Vienna 1873 các thẩm phán Pháp, nếm mù (tasting blind), ca ngợi một số loại rượu vang từ bang Victoria, nhưng rút lui để phản đối khi nguồn gốc của rượu vang đã được tiết lộ, với lý do loại rượu vang chất lượng phải là vang Pháp. Vang Úc tiếp tục giành chiến thắng danh dự cao trong các cuộc thi tiếng Pháp. Với rượu vang từ giống Syrah tại Victoria (còn gọi là Shiraz) cạnh tranh trong triển lãm 1878 Paris đã được so sánh với Château Margaux và “hương vị của nó hoàn thành bộ ba sự hoàn hảo. Một trong rượu vang Úc đã giành một huy chương vàng “hạng nhất” tại Triển lãm quốc tế Bordeaux năm 1882 và khác giành được một huy chương vàng “chống lại thế giới” tại Triển lãm quốc tế Paris năm 1889. Mà trước đó ngành công nghiệp rượu vang bị tác động tiêu cực do dịch rệp hại rễ nho.
Rượu vang Úc
Nước Úc bắt đầu sản xuất rượu vang từ những năm 1700, phần lớn là rượu vang được tăng cường nồng độ. Ngành công nghiệp rượu vang Úc là nước xuất khẩu lớn thứ tư trên thế giới của rượu vang với khoảng 750 triệu lít mỗi năm cho thị trường xuất khẩu quốc tế với chỉ khoảng 40% sản lượng tiêu thụ trong nước. Ngành công nghiệp rượu vang là một đóng góp đáng kể cho nền kinh tế Australia thông qua sản xuất, việc làm, xuất khẩu và du lịch.
2.8 tỷ dollar cho thị trường nội địa, với Úc tiêu thụ hơn 530 triệu lít mỗi năm với mức tiêu thụ bình quân đầu người khoảng 30 lít. Trong đó 50% vang trắng, 35% vang đỏ. Đảo Norfolk đứng thứ 2 thế giới với mức rượu vang bình quân đầu người 54 lít. Chỉ có 16,6% số rượu bán trong nước được nhập khẩu.
Rượu được sản xuất tại mỗi tiểu bang, với hơn 60 vùng rượu vang tổng cộng khoảng 160.000 ha. Tuy nhiên vùng rượu vang của Úc chủ yếu là ở miền Nam, với khí hậu mát hơn, với những vườn nho nằm ở Nam Úc, New South Wales, Victoria, Tây Úc, Tasmania và Queensland. Các vùng rượu vang ở mỗi bang sản xuất rượu vang khác nhau về giống nho và phong cách làm vang, nó phụ thuộc vào: sự khác biệt về khí hậu, địa hình và các loại đất. Với các loại giống nho chủ yếu như: Shiraz, Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Merlot, Semillon, Pinot noir, Riesling, và Sauvignon blanc. Trên nhãn chai rượu vang Úc phải thể hiện giống nho và ít nhất là 85% giống nho đó trong thành phần của rượu.
Các vùng trồng nho phổ biến của Úc
Đất nước Úc rộng lớn nhưng diện tích hoang mạc rất nhiều. Con người sống tập chung ở các vùng ven biển rất lớn. Chính tại những vùng ven biển này, khí hậu và thổ nhưỡng rất phù hợp cho cây nho phát triển. Chính vì thế các vùng rượu nổi tiếng của Úc đa số đều tập chung ở ven biển. Cả nước Úc có 65 khu vực trồng nho, sản xuất rượu vang, với 160.000 héc-ta cây nho.
Các ruộng nho của Úc không nằm rải rác mà tập trung ở 4 bang có khí hậu mát mẻ là Nam Úc, New South Wales, bang Victoria và Tây Úc. Rượu vang được sản xuất ở mỗi vùng lại có những nét đặc trưng, phản ánh sự khác biệt về điều kiện địa hình, khí hậu và thổ nhưỡng.
Vùng rượu vang Nam Úc
Tiểu bang này sản xuất hơn 50% sản lượng rượu vang toàn nước Úc. Điều kiện khí hậu và địa hình Nam Úc rất đa dạng, cho phép trồng nhiều giống nho khác nhau, từ giống nho ưa lạnh như Riesling cho tới giống nho trồng ở vùng ấm áp như Shiraz.
Nam Úc nổi tiếng với những chai rượu vang nổi tiếng bậc nhất như Penfolds Grange, Jacob’s Creek, Yalumba, Henschke Hill of Grace hay các loại vang đóng hộp được sản xuất đại trà khác.
– Barossa Valley: nằm ở phía Bắc Adelaide, khí hậu tương đối ấm áp nên rất thích hợp phát triển 2 loại nho Shiraz và Cabernet Sauvinhon tạo ra chại rượu vang Úc đỏ có mủi vị nồng nàn, mạnh mẽ. Trên sườn đồi cao khí hậu mát hơn người ta trồng loại nho trắng là Sémillon và Riesling để làm chai rượu vang Úc trắng kiểu dậm đà chứ không thanh cảnh như vang trắng làm từ Sémillon ờ vùng Bordeaux của Pháp.
– Adelaide Hill: nằm ở phía đông của Adelaide, ở một độ cao đáng kể nên khí hậu mát lạnh thuận lợi cho các loại nho trắng như Riesling và Chardonnay mọc rất tốt và giống nho đỏ ưa lạnh như Pinot Noir cũng phát triển mạnh ở vùng này.
– Clare Valley :nhỏ hơn Barossa và ở trên phía Bắc, thung lũng này có nhiều khu vực khí hậu khác nhau nên thích hợp trồng các loại nho khác nhau cả đỏ và trắng. Đây là vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng nhất của Úc, có rất nhiều người đến thăm quan thũng lũng này để khám phá về rượu vang Úc và những món ăn đặc sắc ở đây.
– New South Wales: với trung tâm là Sydney nơi có dân cư đông nhất toàn quốc. Đây là bang sản xuất rượu vang lớn thứ 2 nước Úc, chiếm 30% sản lượng của cả nước. New South Wales là bang đông dân nhất của Úc, do vậy cũng không lấy gì làm ngạc nhiên khi sản lượng rượu vang sản xuất trong vùng không đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ.
Hunter Valley là vùng rượu vang nổi tiếng nhất ở bang này, tuy nhiên hoạt động sản xuất rượu lại chủ yếu diễn ra ở Big Rivers Zone-Perricoota, Riverina và dọc hệ thống sông Murray-Darling. Rượu vang được sản xuất ở Big Rivers Zone chủ yếu là vang hộp hay vang sản xuất đại trà như Yellow Tail. Thung lũng Hunter được cả thế giới ngưỡng mộ với các loại rượu vang Úc làm từ nho Sémillon, Chardonnay và Shiraz, tại đây có khoảng 120 xưởng làm rượu lớn nhỏ, trong đó xưởng lâu đời nhất của Úc tại Wyndham Estate.
Bang Victoria:
Victoria là bang tập trung nhiều nhà sản xuất rượu vang nhất nước Úc (hơn 600 xưởng rượu vang) nhưng chỉ đứng thứ 3 cả nước về sản lượng vì không đi theo hướng sản xuất đại trà. Công nghiệp trồng nho bắt đầu ở Victoria từ thế kỷ thứ 18 và nở rộ vào những năm 1890 khi sản xuất tới hơn 1 nửa số rượu vang của Úc.
Tuy nhiên, đại dịch phylloxera xuất hiện sau đó đã làm tiêu tùng tất cả những thành quả gặt hái được. Ngành sản xuất rượu vang của bang Victoria đến năm 1950 mới phục hồi hoàn toàn.
Hiện nay công nghiệp sản xuất rượu vang đã trải rộng khắp tiểu bang. Các giống nho chủ yếu được trồng ở đây là Shiraz, Chardonnay, Viognier, Pinot Noir, Grachino và Tannat.
Yarra Valley: nằm ở phía Nam Victoria gần thủ phủ Melbourne, đây cũng là vùng làm vang cổ xưa nhất của Úc. Với điều kiện khí hậu ở đây thì các giống nho phát triển mạnh nhất là Pinot Noir, Chardonnay, Cabernet Sauvignon…
Goulburn: nằm ở ngay trung tậm của bang Victoriaa, thung lũng Goulburn sản xuất các chai rượu vang Úc đỏ bằng nho Shiraz với mùi vị nồng, lực lưỡng, được thưởng thức cùng vơi các món thịt nướng thì vô cùng thú vị.
Murray River: nho được trồng dọc theo con sông Murray nên mỗi năm cung cấp 1/3 số lượng nho thu hoạch trên toàn quốc.
Tây Úc:
Đây là bang có diện tích lớn nhất nước Úc. Tuy vậy, các vùng sản xuất rượu vang chỉ tập trung ở khu vực có khí hậu mát mẻ phía tây nam. Tây Úc chỉ sản xuất 5% sản lượng rượu vang, nhưng chất lượng của nó thì thuộc hàng nhất nhì cả nước.
Các giống nho chính được trồng ở đây là Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Merlot, Shiraz và Riesling, giống nào cũng cho ra rượu vang thơm ngon hảo hạng. Đặc biệt, nhắc tới rượu vang Tây Úc thì không thể bỏ qua rượu vang của Margaret River, nổi tiếng với hương vị hài hòa, tao nhã và tinh tế, khác hẳn so với rượu vang đậm mùi hoa quả, đậm đà của khu vực phía đông.
>> Tham khảo thông tin về các sản phẩm rượu vang Úc tại đây: Bộ sưu tập rượu vang Úc
